जापानमा आइतबार मतदान, एलडिपीलाई बहुमत जोगाउन कठिन
जापानमा आइतबार भएको निर्वाचनमा नयाँ प्रधानमन्त्री शिगेरु इशिबा र उहाँको लिबरल डेमोक्र्याटिक पार्टी (एलडिपी)ले सन् २००९ यताकै सबैभन्दा खराब नतिजाको सामना गर्नुपर्ने निर्वाचन सर्भेक्षणहरूले देखाएका छन् ।
जनमत सर्वेक्षणहरूले परम्परावादी एलडीपी र यसको कनिष्ठ गठबन्धन साझेदारले बहुमतभन्दा कम सीट ल्याउने खतरा देखाएका छन् । यसले इशिबालाई सत्ता समीकरणबाट नै बाहिरिने सम्मको झट्का दिन सक्ने बताइएको छ ।
विगत सात दशकदेखि जापानमा शासन गर्दै आएको एलडिपीको नेतृत्वका लागि गत महिना भएको निर्वाचनमा झिनो बहुमतका साथ निर्वाचित भएपछि पूर्व रक्षामन्त्रीसमेत रहेका ६७ वर्षीय इशिबाले प्रधानमन्त्रीको पदभार ग्रहण गर्दै मध्यावधि निर्वाचनको घोषणा गरेका थिए।
तर विश्वको चौथो ठूलो अर्थतन्त्र भएको यो देशमा बढ्दो मूल्यवृद्धि र पूर्वप्रधानमन्त्री फुमियो किशिदाको ख्यातिमा असर पारेको उपहार काण्डले मतदातालाई निराश पारेको छ ।
टोकियोका मतदाता ४८ वर्षीय योशिहिरो उचिदाले आइतबार एएफपीसँग भने, “मैले सबैभन्दा पहिले उनीहरूको आर्थिक नीति र मुद्रास्फीति कम गर्ने उपायहरू हेरेर आफ्नो निर्णय लिएको छु।”
उनले थपे, “मैले ती मानिसहरूलाई मतदान गरेँ, जसले हाम्रो जीवनलाई अझ राम्रो बनाउन सक्दछन्।”
इशिबा सरकारले निराश ग्रामीण क्षेत्रहरूलाई पुनर्जीवित गर्ने र जापानको घट्दो जनसङ्ख्याको ‘शान्त तर आपतकालीन स्थिति’ लाई लचिलो कार्यघण्टा जस्ता परिवार–अनुकूल उपायहरू मार्फत सम्बोधन गर्ने प्रतिज्ञा गरेको छ।
उनले विवाहित दम्पतीलाई छुट्टाछुट्टै उपनाम लिन अनुमति दिनेलगायतका विषयमा आफ्नो अडानबाट पछि हट्नुभएको छ। उनले आफ्नो मन्त्रिमण्डलमा दुई जना मात्र महिलालाई मन्त्रीका रूपमा नियुक्त गरेका छन।
जापानी भाषामा ‘गीक’ भनिने आत्म–स्वीकृत सुरक्षा नीतिले चीनलाई प्रतिकार गर्न नेटोको तर्जुमा क्षेत्रीय सैन्य गठबन्धनको निर्माणको समर्थन गरेको छ। यद्यपि उहाँले यो ‘रातारात हुनेछैन’ भनी शैन्य गठबन्धनको निर्माण तत्काल कार्यान्वयनमा नजाने बताउनुभएको छ ।
जापानी सञ्चारमाध्यमले गरेका विभिन्न सर्वेक्षणले एलडिपी र उसको गठबन्धन साझेदार कोमेइतोले तल्लो सदनमा बहुमतका लागि आवश्यक पर्ने २३३ सिट प्राप्त गर्न सङ्घर्ष गर्न सक्ने देखाएको छ ।
इशिबाले यो थ्रेसहोल्डलाई आफ्नो उद्देश्यको रूपमा स्थापित गरेका छन । उनले बहुमत गुमाउँदा एलडीपीमा उनको स्थिति कमजोर हुनेछ र यसको मतलब अन्य गठबन्धन साझेदार खोज्नु वा अल्पमतको सरकारको नेतृत्व गर्नुपर्ने र यसले देशविकासका लागि आफ्नो उद्देश्य प्राप्त गर्न कठिन हुने बताएका छन ।
इशिबाले शनिबार एक र्यालीलाई सम्बोधन गर्दै भने, “हामी निष्पक्ष, न्यायपूर्ण र निष्ठावान पार्टीको रूपमा नयाँ तरिकाले सुरु गर्न चाहन्छौं र तपाईंको जनादेश लिन चाहन्छौँ।”
स्थानीय सञ्चारमाध्यमका अनुसार इशिबाले तत्काल राजीनामा दिएर काम चलाउ प्रधानमन्त्रीका रूपमा जिम्मेवारी सम्हाल्न सक्नुहुनेछ र उनी युद्धपछिको समयमा जापानको सबैभन्दा कम सेवा गर्ने प्रधानमन्त्री बन्ने सम्भावना छ ।
सन् १९४५ मा दोस्रो विश्वयुद्धमा जापानको पराजयपछि नारुहिको हिगाशिकुनीले ५४ दिन सेवा गरेका थिए। यो सन् २०२२ मा बेलायती नेता लिज ट्रसभन्दा चार दिन बढी थियो ।
धेरै जिल्लाहरूमा, एलडीपीका उम्मेदवारहरू लोकप्रिय पूर्व प्रधानमन्त्री योशिहिको नोडाको नेतृत्वमा संसदको दोस्रो सबैभन्दा ठूलो संवैधानिक डेमोक्रेटिक पार्टी (सीडीपी) का उम्मेदवारसँग कडा प्रतिस्पर्धामा रहेका छन्।
६७ वर्षीय नोडाले शनिबार आफ्ना समर्थकलाई एलडिपीको विपक्षमा सक्रिय हसन उक्साउँदै भने, “एलडीपीको राजनीति भनेको उनीहरूलाई धेरै पैसा दिनेहरूका लागि नीतिहरू तुरुन्तै लागू गर्नु हो।”
“तर कमजोर स्थितिमा रहेकाहरूका लागि वर्तमान् प्रशासन चुप रहेको वा यसले आर्थिक रूपमा कमजोर नागरिकलाई बेवास्ता गरिरहेको छ,” उनले भने। उनले मध्य जापानको भूकम्पपीडितका लागि सरकारले अपर्याप्त सहयोग गरेको आरोप पनि लगाउए।
नोडाको अडान “एलडीपीसँग मिल्दोजुल्दो छ। उनी मूलतः परम्पराबादी धारका राजनीतिज्ञ हुन,” रित्सुमेइकन विश्वविद्यालयका राजनीतिशास्त्री मासातो कामिकुबोले एएफपीसँग भने ।
“सीडीपी वा नोडा एलडीपीको विकल्प हुन सक्छ। धेरै मतदाताले यस्तै सोच्छन्,’ कामिकुबोले भने।
इशिबाले चन्दा प्रकरणमा मुछिए पनि चुनावमा भाग लिने उम्मेदवारलाई सक्रिय रुपमा समर्थन नगर्ने प्रतिबद्धता जनाएका छन।
“म लामो क्यारियर भएकाहरूभन्दा युवा उम्मेदवारहरूमा ध्यान केन्द्रित गर्न चाहन्छु, किनकि उनीहरूले केही फरक ल्याउन सक्छन्,” तानियामा उपनामकी ६३ वर्षीया एक मतदाताले भने।
विश्व युद्धको भोगाइको अनुभव सम्हालेका ८६ वर्षीय मित्सुयुकी इकेजोले उत्तरी जापानको होक्काइदोमा उत्तर कोरिया वा रूसले आक्रमण गर्न सक्ने चिन्ताले आफूले एलडीपीलाई मतदान गरेको बताए।
इकेजोले भने, “तर इशिबालाई अमेरिकाले अस्वीकार गर्न सक्छ किनभने उनी नयाँ हुन र यदि डोनाल्ड ट्रम्प फेरि अमेरिकी राष्ट्रपति बनेमा उहाँले इशिबालाई काम गर्ने अवसर दिनेछैनन।”
