प्राध्यापक: डा. कमल न्यौपानेको संघर्ष, सपना, र सफलताको यात्रा
न्युयोर्क- सेतीबेनी, पर्वतको एक सानो गाउँ। त्यस गाउँमा बगेको कालीगण्डकी नदीजस्तै, कमल न्यौपानेको जीवनले पनि अनेकौं मोडहरू पार गर्दै नयाँ दिशा समातेको छ। एक सामान्य गाउँले बालकको आँखामा शिक्षा मात्रै एउटा औपचारिक प्रक्रिया थिएन, त्यो त भविष्यको उज्यालो बाटो थियो।
सानैदेखि उनी फरक थिए—कक्षा कोठाभित्र मात्र होइन, कोठाबाहिरको संसार बुझ्न रुचाउने। विद्यालयमा उत्कृष्ट विद्यार्थीमध्ये परे पनि, उनले पढाइलाई कहिल्यै अंकहरूको संख्यामा मात्र सिमित राखेनन्। ज्ञानलाई बुझ्ने, सिक्ने, अनि त्यसलाई आफ्नै तरिकाले प्रयोग गर्ने उनको सोच अरूभन्दा भिन्न थियो।
विद्यालय सकेपछि अगाडि बढ्ने बाटो भने सहज थिएन। गाउँबाट शहरको यात्रा सजिलो हुँदैन। त्यसमाथि, काठमाडौं जस्तो प्रतिस्पर्धात्मक शहरमा आफूलाई स्थापित गर्नु भनेको नयाँ संघर्षको सुरुवात थियो। कठिनाइहरूका बीच उनले आफ्नो दृढ इच्छाशक्ति कहिल्यै गुमाएनन्।
काठमाडौंमा अमृत विज्ञान क्याम्पसमा अध्ययन गर्ने अवसर पाएपछि, उनको लक्ष्य झनै स्पष्ट बन्यो। गणित, भौतिकशास्त्र, तथ्याङ्क—यी विषयहरू मात्र पाठ्यक्रमका भाग थिएनन्, तिनमा उनले जीवनका सूत्रहरू देख्न थाले। त्रि-चन्द्र कलेजबाट स्नातक गरिसकेपछि, उनले त्रिभुवन विश्वविद्यालयको केन्द्रीय भौतिकशास्त्र विभागमा स्नातकोत्तर अध्ययन गर्ने अवसर पाए। तर त्यो अवसर सहजै हात परेको थिएन—त्यसका लागि उनले सयौं प्रतिस्पर्धीहरूलाई पछि पार्दै आफ्नो क्षमता प्रमाणित गर्नुपरेको थियो।
नेपालमा उच्चशिक्षा पूरा भएपछि उनले आफूलाई नयाँ ऊर्जाका साथ खोज्न थाले। सीमित स्रोत र अवसरका बाबजुद पनि, उनले संसारका उत्कृष्ट विश्वविद्यालयहरूमा आवेदन दिन थाले। जब University of Texas at El Paso (UTEP) बाट अनुसन्धान सहायकका रूपमा पूर्ण छात्रवृत्तिसहित पीएचडीको लागि छनोट भएको खबर आयो, त्यो खबर उनको जीवनको एउटा ठूलो जित थियो। त्यो जित केवल उनको मात्र थिएन, त्यो जित ती सबै विद्यार्थीहरूको लागि प्रेरणा थियो, जो आफ्नो क्षमता देखाउने मौका खोजिरहेका थिए।
अमेरिकामा जीवन सुरु गर्दा उनले फेरि एकपटक आफूलाई नयाँ संसारमा पाएको अनुभूति गरे। यहाँको शिक्षा प्रणाली, अनुसन्धानको शैली, र सोच्ने तरिका नेपालभन्दा भिन्न थियो। तर, उनले यो भिन्नतालाई कमजोरी होइन, अवसरका रूपमा लिए। रातभर जागा बसेर अनुसन्धान गर्ने दिनहरू, निरन्तर सिक्ने प्रक्रियाहरू, अनि कहिलेकाहीं आत्मसन्देहले घेर्ने क्षणहरू—यी सबै अनुभवहरूले उनलाई अझ मजबुत बनायो।
पीएचडी पूरा गरेपछि, उनी अमेरिकाको एक प्रतिष्ठित विश्वविद्यालय, Western New Mexico University (WNMU) मा सहायक प्राध्यापक बने। यो केवल जागिरको कुरा थिएन, यो आफ्नो ज्ञानलाई नयाँ पुस्तासम्म पुर्याउने अवसर थियो।
आज, उनी नेपालकै एक सानो गाउँबाट सुरु भएर अन्तर्राष्ट्रिय मञ्चमा उभिएका छन्। उनले देखाएको सपना केवल आफ्नो थिएन, त्यो सपना धेरै नेपाली विद्यार्थीहरूको सम्भावनाको प्रमाण थियो। उनले प्रमाणित गरे कि सानो ठाउँबाट आएका मान्छे पनि ठूला सपना देख्न सक्छन्, अनि ती सपना पूरा गर्न सक्छन्।
यो यात्रा कहिल्यै सहज थिएन। संघर्ष, असफलता, आत्मसन्देह—यी सबै उनका साथीहरू बने। तर उनले हरेक कठिनाइलाई एउटा नयाँ पाठका रूपमा लिए। जीवनले अनेकौं मोडहरू ल्याउँछ, तर यदि कुनै लक्ष्यप्रति समर्पण छ भने, त्यो लक्ष्य कुनै दिवास्वप्न मात्र हुँदैन। जब उनी नेपालमा थिए, उनको परिवार—बुबा, आमा, दिदी (धनु), र daइ (प्रकाश)—उनीप्रति सदैव विश्वास राख्ने, साथ दिने, र प्रेरणा प्रदान गर्ने अभिभावक थिए। उनीहरूको बलियो समर्थनबिना, उनको यात्रा यति टाढा पुग्न सक्ने थिएन।
अमेरिका बसाइमा, उनकी पत्नी नीलम क्षेत्री र छोरा रेयांश न्यौपानेले उनलाई सधैं साथ दिए। उनीहरूको समर्थन, हौसला, र माया उनको यात्राको अभिन्न हिस्सा बने, जसले उनलाई अझ उच्च शिखरहरू छुने प्रेरणा दियो।
“सपना केवल आँखाले देख्ने चीज होइन, ती त मनले देख्ने, बुद्धिले बुझेको, अनि मेहनतले पूरा गर्ने संकल्पहरू हुन्।”
डा. कमल न्यौपानेको जीवन यही सन्देश बोकेर अघि बढिरहेको छ। अब, तपाईंको पालो छ—के तपाईं आफ्नो सपना पछ्याउने हिम्मत राख्नुहुन्छ?
