बेलायती प्रधानमन्त्री युक्रेनमाथि ट्रम्प–युरोप विभाजनलाई ‘पुल’ गर्ने आशामा अमेरिका जाँदै
न्युयोर्क- रुससँगको कुनै पनि युद्धविराम सम्झौताको एक हिस्साका रूपमा युक्रेनलाई सुरक्षा ग्यारेन्टी प्रदान गर्न अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पलाई बुझाउने प्रयास गर्न बेलायतका नेता किर स्टार्मरले बिहीबार ह्वाइट हाउसको उच्चस्तरीय भ्रमण गर्दै छन ।
बेलायती प्रधानमन्त्रीले सोमबार फ्रान्सेली राष्ट्रपति इमानुएल म्याक्रोनको वासिङ्टन भ्रमणलाई आधार बनाउन खोज्नेछन् । म्याक्रोनले शान्ति भनेको युक्रेनको ‘आत्मसमर्पण’ हुन नसक्ने चेतावनी दिएका थिए।
तर फ्रान्सेली नेताले युक्रेनमा रुसले गरेको आक्रमणको तेस्रो वार्षिकोत्सवमा ट्रम्पसँगको वार्ताले ट्रान्सअटलान्टिक विभाजनको डरका बावजुद अगाडि बढ्ने बाटो देखाएको बताए।
राष्ट्रपति भ्लादिमिर पुटिनको रूसी प्रशासनसँग वार्ता गरेर युरोपलाई स्तब्ध पार्नुभएका ट्रम्पलाई आक्रोशित नबनाई किएभको पक्षमा उभिएर स्टार्मरले कूटनीतिक जोखिममा संलग्न हुने प्रयास गर्नेछन्।
“स्टार्मर ट्रम्पको धारणाको सार्वजनिक रूपमा आलोचना गर्न धेरै अनिच्छुक हुनेछन तर उनले युक्रेनको खातिर कूटनीतिक रूपमा त्यसो गर्ने तरिकाहरू खोज्नुपर्नेछ”, बेलायती विदेश नीति समूहका निर्देशक एभी एस्पिनलले भने।
युद्धविरामको निगरानी गर्न युक्रेनमा पठाइएका कुनै पनि युरोपेली सेनालाई सहयोग गर्न अमेरिकाले सम्भवतः एयर कभर, गुप्तचर र रसदको रूपमा तथाकथित ब्याकस्टप प्रदान गर्नेछ भनी ट्रम्पबाट आश्वासन प्राप्त गर्नु स्टार्मरको इच्छा सूचीको शीर्ष हो ।
लन्डन र पेरिसले युद्ध समाप्त भएमा युक्रेनको रक्षा गर्न ३० हजारभन्दा कम सैनिकको युरोपेली ‘आश्वासन बल’ पठाउने प्रस्तावको नेतृत्व गरिरहेका छन् ।
– अत्यावश्यक ‘समर्थन’ –
म्याक्रोनले पुटिनसँग पुनः संलग्न हुन ट्रम्पसँग ‘राम्रो कारण’ रहेको बताए तर वासिङ्टनले कुनै पनि युरोपेली शान्ति सेनाका लागि ‘ब्याकअप’ प्रस्ताव गर्नु महत्त्वपूर्ण रहेको बताए।
यद्यपि ट्रम्प प्रशासनले अमेरिकी सैनिकहरू पठाउने कुरालाई अस्वीकार गरेको छ । स्टार्मरले अमेरिकी ‘ब्याकस्टप’ रुसलाई ‘केही वर्षभित्रै अर्को आक्रमण’ गर्नबाट रोक्न महत्त्वपूर्ण छ भनी जोड दिएका छन्।
वासिङ्टनले यस महिना मस्कोसँग मात्रै छलफल गरेर युरोपलाई स्तब्ध पारेपछि द्वन्द्व अन्त्य गर्न युक्रेन वार्तामा संलग्न हुनुपर्छ भनी स्टार्मरले आफ्ना समकक्षीलाई भन्नेछन्।
बेलायतका प्रधानमन्त्रीले पहिले नै कुनै पनि युद्धविरामको निगरानी गर्न युक्रेनमा बेलायती शान्तिरक्षकहरू पठाउने इच्छा सार्वजनिक रूपमा व्यक्त गरेर ट्रम्पलाई सन्तुष्ट पार्न खोज्नुभएको छ भने फ्रान्सले पनि यही वाचा गरेको छ ।
उनले ट्रम्पलाई युरोपेली नेताहरू रक्षा खर्च बढाउनका लागि गम्भीर छन् भनेर विश्वास दिलाउने प्रयास पनि गर्नेछन् । अमेरिकी राष्ट्रपतिले नियमित रूपमा युरोपेली देशहरूले नाटोलाई बढी तिर्नुपर्ने बताउँदै आएका छन्।
स्टार्मरमाथि रक्षा खर्च जिडिपीको दुई दशमलव तीन प्रतिशतबाट दुई दशमलव पाँच प्रतिशतमा बढाउने समयतालिका प्रतिबद्ध गर्न दबाब छ र उनलाई ट्रम्पप्रति मेलमिलापको प्रस्ताव प्रस्तुत गर्न यस हप्ता घोषणा गर्न प्रलोभन हुन सक्छ ।
अन्य युरोपेली नेताहरू भन्दा फरक स्टार्मरले ट्रम्पसँग सार्वजनिक रूपमा असहमति जनाउन हतार गरेका छैनन्।
विशेष गरी गत हप्ता उनले युक्रेनी राष्ट्रपति भोलोदिमर जेलेन्स्की ‘तानाशाह’ भएको ट्रम्पको दाबीलाई अस्वीकार गर्दा त्यो दृष्टिकोण परीक्षण गरिएको छ ।
– पुल –
ट्रम्पले आफूले शान्ति चाहेकामा जोड दिँदै म्याक्रोन र स्टार्मर दुवैले विगत तीन वर्षमा युक्रेन युद्ध अन्त्य गर्न ‘केही नगरेको’ आरोप लगाएका छन्।
बेलायतका प्रधानमन्त्रीले अमेरिका र युरोपबीच ‘पुल’ का रूपमा काम गर्ने आशा गरेका छन तर ट्रम्पको अप्रत्याशितताले ओभल कार्यालयमा चिन्ताजनक बैठक हुनेछ ।
उनहरूको ध्रुवीय विपरीत व्यक्तित्वले पनि मामिलाहरू जटिल बनाउन सक्छ । ट्रम्प एक अभद्र, परम्परा–भङ्ग गर्ने एकपक्षीय हुँदा स्टार्मर सावधान पूर्वमानव अधिकार नेता हुन जो बहुपक्षीय संस्थाहरूको सम्मान गर्छन् ।
अमेरिकी स्टिल शुल्क र स्टार्मरको चागोस टापुहरू मरिससलाई फिर्ता गर्ने र त्यहाँ रणनीतिक बेलायत–अमेरिकी सैन्य आधार भाडामा दिने विवादास्पद निर्णयको तनावका बीचमा पनि यो बैठक आएको हो ।
“सबैभन्दा ठूलो जोखिम के हो भने ट्रम्पले युक्रेन र युरोप र सायद बेलायतलाई पनि निन्दा गर्न जारी राख्नुहुनेछ, स्टार्मरलाई लज्जित पार्नुहुनेछ र बेलायतको विश्वसनीयतालाई क्षति पुर्याउनुहुनेछ”, एस्पिनलले भने।
अमेरिकाका लागि बेलायतका पूर्वराजदूत किम डारोचका अनुसार स्टार्मरले ट्रम्पको अहंकारसँग खेल्नुपर्छ र उनीसँग हुन सक्ने विरासतमा जोड दिनुपर्छ ।
“यदि म स्टार्मर भएको भए, म ट्रम्पलाई भन्नेथिएँ कि इतिहासमा तपाईंको स्थानका लागि यो तपाईंको मौका हो”, डारोचले गत हप्ता बिबिसी रेडियोलाई भने, “तर यो एक निष्पक्ष सम्झौता हुनुपर्छ । यदि यो एक नराम्रो सम्झौता हो भने तपाईंले त्यो प्रशंसा पाउनुहुनेछैन, तपाईंले आलोचनाको भार पाउनुहुनेछ र त्यो इतिहासका पुस्तकहरूमा तपाईंको अभिलेख हुनेछ ।”
बेलायतका विदेश नीति विज्ञ रिचर्ड ह्विटम्यानले उनको विचारमा स्टार्मरले गर्नसक्ने सबैभन्दा राम्रो कुरा ‘समयका लागि खेल्नु’ थियो भने।
“हामीलाई थाहा छ कि ट्रम्प अस्थिर हुनुहुन्छ र हामीलाई थाहा छ कि यो पूर्णतया सम्भव छ कि जब उनलाई पुटिनबाट शान्ति सम्झौता प्राप्त गर्न वास्तवमै गाह्रो हुन्छ, तब युक्रेनमा उहाँको स्थिति परिवर्तन हुनसक्छ”, उनले भने।
