एल साल्भाडोरको सेकोट मेगा-कारागार: अपराधीहरूका लागि कठोर सजायको केन्द्र

न्युयोर्क- एल साल्भाडोरको कुख्यात सेकोट मेगा-कारागार हालै फेरि चर्चामा आएको छ। अमेरिकी ट्रम्प प्रशासनले सयौँ भेनेजुएली गिरोह सदस्यहरूलाई त्यहाँ पठाएपछि यो कारागारको कठोरता र सरकारको अपराध नीतिबारे नयाँ बहस सुरु भएको छ। अमेरिकासँगको सहमतिअनुसार, २६१ जना अपराधीहरूलाई एल साल्भाडोरले स्वीकार गर्दै उनीहरूलाई सेकोटमा कैद गरिसकेको छ।

सेकोट, जसको पूरा नाम “सेंटर फर टेररिज्म कन्फाइनमेन्ट” हो, अमेरिकासकै सबैभन्दा ठूलो कारागार मानिन्छ। ४०,००० कैदी राख्न सक्ने क्षमता रहेको यस कारागारलाई एल साल्भाडोर सरकारले देशको अपराध नियन्त्रण नीति अन्तर्गत निर्माण गरेको थियो। यहाँ देशका कुख्यात अपराधीहरू, गिरोह सदस्यहरू र हत्याराहरूलाई राखिन्छ।

हालसम्म यो कारागार कठोर नियम तथा अमानवीय अवस्थाका कारण विवादमा रहँदै आएको छ। कारागारभित्र ८० जना राख्न मिल्ने कोठामा कैदीहरूलाई २३.५ घण्टा थुनेर राखिन्छ। उनीहरूलाई कुनै पनि व्यक्तिगत स्वतन्त्रता दिइँदैन। सुत्ने ठाउँमा कुनै सिरानी वा गद्दा छैन, केवल मेटलको टियर-बेड मात्र छ। शौचालय खुला छ भने नुहाउनका लागि एउटा सानो प्लास्टिकको बाल्टिन र पिउने पानीका लागि ठूलो जग मात्र दिइन्छ।

सेकोटमा रहेका कैदीहरूलाई कुनै किताब, तास वा पत्रहरू ल्याउन अनुमति छैन। उनीहरूलाई परिवारका सदस्यहरू भेट्न दिइँदैन, जसका कारण कैयौँ कैदीहरू जीवनभर आफ्ना परिवारजनसँग सम्पर्कविहीन हुन बाध्य छन्। खानामा मासु दिइँदैन भने खाना ढोकाबाहिर राखेर कैदीहरूले बारबाट तान्नुपर्छ।

ट्रम्प प्रशासनले भेनेजुएली गिरोह “Tren de Aragua” का २३८ सदस्य र MS-13 गिरोहका २३ सदस्यलाई एल साल्भाडोर पठाएको थियो। राष्ट्रपति नायिब बुकेलेले यी अपराधीहरूलाई आफ्नो देशको जेलमा राख्न सहमति जनाएपछि अमेरिकाले $६ मिलियन डलर सहयोगस्वरूप दिने सम्झौता गरेको छ।

नयाँ कैदीहरूलाई जबरजस्ती टाउको झुकाएर जेल भित्र लगिएको थियो। उनीहरूको कपाल मुण्डन गरियो, हात पछाडि बाँधियो, र सुरक्षाकर्मीहरूलाई शतप्रतिशत सम्मान गर्न बाध्य पारियो।

एल साल्भाडोरमा तीन वर्षअघि राष्ट्रपतिले अपराध नियन्त्रण गर्न आपतकालीन अवस्था घोषणा गरेका थिए, जुन अहिलेसम्म पनि कायम छ। यो नीति अन्तर्गत हालसम्म ८७,००० भन्दा बढी मानिस पक्राउ परेका छन्, जुन देशको जनसंख्याको १% भन्दा बढी हो। सरकारको दाबीअनुसार यो कदमले अपराधलाई नियन्त्रण गरेको छ, तर मानव अधिकारवादी समूहहरूले यसलाई नागरिक स्वतन्त्रताको उल्लंघन भनेका छन्।

राष्ट्रपति बुकेलेले स्विकार गरेका छन् कि केही निर्दोष मानिसहरू गल्तीले पक्राउ परेका छन्, तर कैयौँलाई पुनः रिहा गरिएको उनको दाबी छ। उनले आफ्नो नीति सफल भएको बताउँदै भनेका छन्, “यदि हामीले यी कठोर कदमहरू चालेका भएनौँ भने, एल साल्भाडोर अझै पनि ‘विश्वको हत्या राजधानी’ रहने थियो।”