ट्रम्पद्वारा कतारी विलासी विमानलाई एयर फोर्स वनको रूपमा प्रयोग गर्ने योजनाकाे बचाउ

वासिङ्टन – अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले कतारबाट प्रस्ताव गरिएको विलासी जम्बो जेट विमानलाई एयर फोर्स वनका रूपमा प्रयोग गर्ने योजनाको बचाउ गरेका छन्। ट्रम्पले सोमबार ह्वाइट हाउसमा सञ्चारकर्मीसँग कुरा गर्दै भने, “उनीहरूले हामीलाई उपहार दिँदैछन्। यदि म यसलाई अस्वीकार गर्छु भने म मूर्ख ठहरिन सक्छु।”

तर कतारी प्रवक्ताले यसलाई “उपहार” भन्नु गलत हुने प्रतिक्रिया दिएका छन्। उनका अनुसार यो विमान अमेरिकालाई अस्थायी रूपमा प्रयोग गर्न दिनेबारे दुबै देशबीच छलफल भइरहेको छ।

यो समाचार ट्रम्पको दोस्रो कार्यकालको पहिलो ठूलो विदेश भ्रमण अन्तर्गत कतार पुग्नुअघि आएको हो। ट्रम्प यसपटक साउदी अरब, कतार र संयुक्त अरब इमिरेट्स भ्रमणमा छन्।

सुरक्षा सहयोगको सन्दर्भ र नयाँ विमानको प्रतीक्षा

ट्रम्पले भने, “हामीले वर्षौंदेखि उनीहरूको सुरक्षामा ठूलो सहयोग गरेका छौँ, र म उनीहरूको नेतृत्वलाई धेरै सम्मान गर्छु।” उनले बोइङ ७४७–८ विमान अमेरिकी पक्षलाई कतारबाट प्राप्त भएमा यो “एकदमै राम्रो संकेत” हुने बताए। ट्रम्प प्रशासन अहिले बोइङबाट दुई नयाँ विमान पर्खिरहेको छ।

विमानको अनुमानित मूल्य करिब ४० करोड अमेरिकी डलर छ, जसले अमेरिकी राजनीतिमा कानुनी र नैतिक बहस जन्माएको छ। अमेरिकी संविधानको *इमोलुमेन्ट्स क्लज* अनुसार राष्ट्रपतिले कंग्रेसको अनुमतिविना विदेशी सरकारबाट कुनै पनि प्रकारको उपहार लिन मिल्दैन।

राजनीतिक आलोचना र समर्थनमा चर्को मतभेद

क्यालिफोर्नियाका डेमोक्र्याट सिनेटर एडम शिफले उक्त संवैधानिक धाराको हवाला दिँदै “विदेशी सरकारबाट कुनै पनि प्रकारको उपहार बिना स्वीकृति लिने कार्य असंवैधानिक हो” भनेर ट्वीट गरे। न्यूयोर्कका कांग्रेसी रिची टोरेसले सरकारी लेखा कार्यालय (GAO) लाई अनुसन्धान गर्न माग गरेका छन्।

ट्रम्पका कट्टर समर्थकहरूबाट समेत आलोचना आएको छ। *Daily Wire* का पडकास्टर बेन शापिरोले यसलाई “अशोभनीय” भन्दै प्रश्न उठाएका छन् – “के यो ट्रम्पका एजेन्डा र भ्रष्टाचार विरुद्धको अभियानसँग मेल खान्छ? छैन।”

कट्टर दक्षिणपन्थी प्रभावशाली पात्र लारा लुमरले ट्रम्पका लागि गोली खान तयार रहेको भन्दै पनि यो निर्णय प्रशासनको लागि “दाग” हुने टिप्पणी गरेकी छन्।

व्हाइट हाउसको प्रतिक्रिया र कानुनी प्रावधानहरू

व्हाइट हाउसकी प्रेस सचिव क्यारोलिन लेविटले भने, “विदेशी सरकारबाट प्राप्त हुने कुनै पनि उपहार सम्बन्धित कानुनको पूर्ण पालना गर्दै स्वीकार गरिन्छ। ट्रम्प प्रशासन पारदर्शिताप्रति प्रतिबद्ध छ।”

व्हाइट हाउसको हालको एयर फोर्स वन फ्लीटमा बोइङ ७४७–२००बी विमान छन्, जुन १९९० र १९९१ देखि प्रयोग हुँदै आएका छन्। कतारले प्रस्ताव गरेको बोइङ ७४७–८ विमान चाहिँ नयाँ मोडेल हो, जसलाई ‘उड्ने महल’ भन्ने उपमा दिइएको छ। तर विमान प्रयोगमा ल्याउन सुरक्षा मूल्याङ्कन र संशोधन आवश्यक पर्ने छ।

बोइङले ट्रम्पको पहिलो कार्यकालमा दुई नयाँ विमान उपलब्ध गराउने सम्झौता गरेको थियो, तर ती विमान आउन अझै दुई–तीन वर्ष लाग्ने देखिएको छ। त्यसैबीच कतारबाट आउने प्रस्तावित विमानले उक्त समय अन्तरालमा अस्थायी विकल्पको रूपमा काम गर्न सक्ने ट्रम्पको भनाइ छ।

व्यक्तिगत फाइदाको शंका र भविष्यको प्रयोगबारे प्रश्न

यो विमान ट्रम्पको कार्यकालपछि उनको प्रेसिडेन्सियल लाइब्रेरीमा दान गरिने भनिएको छ। तर यदि ट्रम्पले यसलाई निजी प्रयोगमा ल्याउने हो भने यो गैरकानुनी व्यक्तिगत उपहारको रूपमा व्याख्या हुनसक्ने जर्जटाउन विश्वविद्यालयका कानुन प्राध्यापक डेभिड सुपरको भनाइ छ।

“यो निश्चित रूपमा दुर्गन्धित कुरा हो, तर औपचारिक रूपमा हेर्दा यो अमेरिकी सरकारलाई दिइने हस्तान्तरण हो, व्यक्तिलाई होइन,” सुपरले भने। यद्यपि कंग्रेसले यसको विरोधमा प्रस्ताव पारित गर्न सक्छ, तर त्यस्तो प्रस्ताव पास हुने सम्भावना कम रहेको उनी बताउँछन्।