चन्द्रमाको २ केजी माटो लिएर फर्किँदै चिनियाँ चाङ–इ–६ यान

काठमाडौं– चीनले गत मे ३ तारिखमा चाङ–इ–६ मुन ल्यान्डर प्रक्षेपण गरेको थियो । चिनियाँ अन्तरिक्ष मिसनले मुन ल्यान्डर चन्द्रमाको अँध्यारो भागबाट माटो निकाल्न सफल भएको जनाएकाे छ । उक्त यानले चन्द्रमाबाट २ केजी माटो लिएर आउँदैछ ।

चीन यस्तो गर्ने विश्वको पहिलो देश बनेको छ। चन्द्रमाको दक्षिणी भागबाट माटोको नमूनाहरू सङ्कलन गर्न, चन्द्रमा ल्यान्डरमा ड्रिल गर्न, खन्न र त्यसपछि भग्नावशेष उठाउन मेकानिकल हात स्थापना गरिएको थियो ।

चीनको अन्तरिक्ष एजेन्सी नेशनल स्पेस एडमिनिस्ट्रेसनले यो नमूनाको विश्लेषण गरेर अन्तरिक्ष वैज्ञानिकहरूले चन्द्रमा, पृथ्वी र सौर्यमण्डलको निर्माण र विकाससँग सम्बन्धित सुराग प्राप्त गर्न सक्ने बताएको छ। यो डाटा चीनको आगामी चन्द्रमा मिसनहरूमा पनि प्रयोग गरिनेछ ।

चन्द्रमाबाट माटो सङ्कलन गरेपछि चाङ–इ–६ ले पहिलो पटक चन्द्रमाको दक्षिणी भागमा चिनियाँ झण्डा फहराएको छ । चिनियाँ सरकारी सञ्चारमाध्यमका अनुसार अब आफ्नो मिसन पूरा गरेर मुन ल्यान्डर चाङ–इ–६ फर्कँदैछ ।

चिनियाँ समाचार एजेन्सी सिन्ह्वाले चिनियाँ अन्तरिक्ष एजेन्सीलाई उद्धृत गर्दै चन्द्रमाबाट चाङ–इ–६ उडेको बताएको छ । योजना अनुसार चाङ–इ–६ जुन २५ मा चीनको भित्री मङ्गोलिया क्षेत्रको मरुभूमिमा अवतरण हुनेछ ।

यसलाई चीनको अहिलेसम्मकै सबैभन्दा कठिन चन्द्रमा मिसन भनिएको छ । यदि चिनियाँ चन्द्रमा ल्यान्डर जुन २५ मा पृथ्वीमा सफलतापूर्वक अवतरण गर्न सफल भयो भने यो चीनका साथै सम्पूर्ण मानव जातिको लागि ठूलो उपलब्धि हुनेछ। यसअघि गत आइतबार बिहान चाङ–इ–६ ले चन्द्रमाको अँध्यारो भाग एटकेन बेसिनमा सफल अवतरण गरेको थियो ।

चन्द्रमाको यो भागमा अवतरण गर्न अन्य भागहरू भन्दा धेरै गाह्रो छ। यसको कारण यो हो कि चन्द्रमाको यो भाग अँध्यारो छ र यो कफ हो । जसका कारण सञ्चारमा कठिनाइ हुने र अवतरणमा समेत कठिनाइ हुने गरेको छ ।

चीनले सन् २०३० सम्ममा चन्द्रमामा अन्तरिक्ष यात्री पठाउने लक्ष्य राखेको छ । चीनले चन्द्रमाको दक्षिणी ध्रुवमा अनुसन्धान केन्द्र बनाउन चाहन्छ । विज्ञहरूका अनुसार चाङ–इ–६ ल्यान्डरले ल्याएको नमूनाले चन्द्रमा, पृथ्वी र सौर्यमण्डलको निर्माण र विकाससँग सम्बन्धित सुराग दिनेछ । यो डाटा चीनको आगामी चन्द्रमा मिसनहरूमा प्रयोग गरिनेछ।

सन् २०२० मा चीनको चाङ-इ–५ पनि चन्द्रमाबाट १.७ किलोग्राम नमूना लिएर फर्किएको थियो । यद्यपि, यी नमूनाहरू चन्द्रमा नजिकैको ओशनस प्रोसेलारमबाट लिइएका थिए। चीनले थप ३ वटा चन्द्र मिसनको तयारी गरिरहेको छ । यसको माध्यमबाट चन्द्रमामा पानी पत्ता लगाइने छ र स्थायी आधार निर्माण गरिनेछ।

चीनले सन् २०३० सम्ममा चन्द्रमामा अन्तरिक्ष यात्री पठाउने योजना बनाएको छ । जसका कारण विश्वमा फेरी अन्तरिक्ष दौड सुरु भएको छ । अमेरिकाले नासाको आर्टेमिस–३ मिसन अन्तर्गत सन् २०२६ सम्ममा चन्द्रमामा अन्तरिक्ष यात्री पठाउने प्रयास पनि गरिरहेको छ ।